Wat wordt verstaan onder inheemse volken? Een gangbare definitie is die van afstammelingen van de eerste bewoners van een gebied, die onderworpen werden of zijn aan een andere, dominante cultuur (Nederlands Centrum voor Inheemse Volken).

De inheemse volken van Latijns Amerika zijn door de Franse, Britse, Spaanse en Portugese kolonisator in voorbije eeuwen gedwongen hun eigen talen en beschaving op te geven. Alleen de bevolking in het diepe binnenland kon zich handhaven, maar werd vervolgens buitengesloten en moest voorzieningen als water, gezondheidszorg en onderwijs ontberen. Nog steeds leven deze afstammelingen volgens de eeuwenoude traditie van de collectiviteit. Deze inheemse volken zien land als iets dat behoort tot de gemeenschap en volgens de fundamentele betekenis die inheemsen aan grond geven is het niet bezit of privé-eigendom. En alles wordt gedeeld.
Na meer dan 20 jaar discussie werd op 13 september 2007 de VN-verklaring over de rechten van inheemse volken door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties met een meerderheid van stemmen aangenomen; 143 stemmen voor, 4 stemmen tegen van Canada, Australië, Nieuw Zeeland en de Verenigde Staten en 11 onthoudingen.

Hoe staat het met de implementatie van de verklaring sinds de beloften in 2007? President Obama ondertekende de VN-verklaring over de rechten van inheemse volken in december 2010. Maar alhoewel er wereldwijd misschien enige verbetering is opgetreden worden vele in stamverband levende inheemsen nog steeds gemarginaliseerd, gediscrimineerd en genegeerd.
Na intensieve voorbereidingen heeft de Algemene Vergadering van de VN van 22 en 23 september 2014 tijdens de Wereld Conferentie van Inheemse volken een volgende stap gezet. ‘Inheemse volken staan centraal in de discussies over de mensenrechten en de wereld ontwikkeling ‘aldus Secretaris-Generaal Ban Ki-moon. En de Algemene Vergadering heeft het outcome-document van de inheemse volken bekrachtigd. Dit document bevat 40 instructies.
Het tweede decennium van inheemse volken is bijna voorbij. De uitdaging nu is om verder verlies van gronden en bestaansmiddelen te voorkomen, structurele armoede en discriminatie te beëindigen, de inheemse identiteit te beschermen en de klimaatverandering een halt toe te roepen.